Arbeitsblatt: Idioms romontschs

ILS IDIOMS ROMONTSCHS Num: ILS IDIOMS ROMONTSCHS Sursilvan Luolp era puspei inagada fomentada. Cheu ha ella viu sin in pegn in tgaper che teneva in toc caschiel en siu bec. Quei gustass mi, ha ella tertgau, ed ha clamau al tgaper: «Tgei bi che ti eis! Sche tiu cant ei aschi bials sco tia cumparsa, lu eis ti il pli bi utschi da tuts». Sutsilvan La gualp eara puspe egneada fumantada Qua â ella vieu sen egn pegn egn corv ca taneva egn toc caschiel ainten sieus pecel. Quegl gustass mei, â ella tartgieu, ed ha clamo agli corv: «Tge beal ca tei es! Scha tieus tgànt aschi beal sco tia pareta, alura es tei igl ple beal utschi da tuts». Surmiran La golp era puspe eneda famantada. Co ò ella via sen en pegn en corv tgi tigniva en toc caschiel an sies pecal. Chegl am gustess, ò ella panso, ed ò clamo agl corv: «Tge bel tgi te ist! Schi ties cant schi bel scu tia parentscha, alloura ist te igl pi bel utschel da tots». Puter La vuolp deira darcho üna vouta famanteda. Co hola vis sün ün pin ün corv chi tgnaiva ün töch chaschöl in sieu pical. Que am gustess, hola penso, ed ho clamo al corv: «Chel bei cha tü est! Scha tieu chaunt es usche bel scu tia apparentscha, alura est tü il pü bel utsche da tuots». Vallader La vuolp deira darcheu üna jada fomantada. Qua hala vis sün ün pin ün corv chi tgnaiva ün toc chaschöl in seis pical. Quai am gustess, hala pensa, ed ha cloma al corv: «Che bel cha tü est! Scha teis chant es usche bel sco tia apparentscha, lura est tü il plü bel utsche da tuots». Rumantsch Grischun La vulp era puspe ina giada fomentada. Qua ha ella vis sin in pign in corv che tegneva in toc chaschiel en ses pichel. Quai ma gustass, ha ella pensa, ed ha clama al corv: «Tge bel che ti es! Sche tes chant è usche bel sco tia parita, lur es ti il pli bel utsche da tuts». ILS IDIOMS ROMONTSCHS Legia aunc inaga la detga dÄsop en tut ils idioms. Rispunda silsuenter allas damondas sutvart! Tgei idioms capeschas il meglier? Tgei idioms capeschas meins bein? Fai ina rangaziun! 1. 2. 3. 4. 5. a) Finescha las suandontas construcziuns: Il meglier capeschel jeu . Jeu capeschel buc aschi bein . ILS IDIOMS ROMONTSCHS b) Daco sameglian certas variantas pli fetg in lautra che autras variantas? c) Con bein capeschas ti il rumantsch grischun en cumparegliaziun cun ils auters idioms? Scriva silmeins duas construcziuns! ILS IDIOMS ROMONTSCHS Ti audas la detga dÄsop els 5 idioms per rumantsch grischun. Fai ils suandonts pensums! a) Numerescha ils texts dad 1 entochen 6. b) Emprova dattribuir las cefras als differents idioms. c) Plazzescha sper ils idioms era il num dalla regiun, en la quela quei idiom vegn discurius! Vallader: Sursilvan: Surmiran: Puter: Sutsilvan: Rumantsch grischun: Preparei en dus in referat sur dad in idiom la regiun, nua che quei idiom vegn discurius. Vossa presentaziun cuozza maximalmein 10 minutas. Contas persunas discuoran quei idiom? En tgei vischnauncas vegn quei idiom discurius? Tgei ei tipic per quella regiun? Tgei usits vegnan pracitcai en quella regiun? Tgei muntada han quels usits? VALLADER Teidla la canzun „Chara lingua da la mamma ed empleina las largias cun ils dretgs plaids! Plaids: Tü usché fin sonor defaisa inavant idioms chara lingua da la mamma cura vainst ora da tia chara mamma da las linguas cura cloccast cul puogn sün maisa? chara lingua da la mamma tü rumantsch ladin tü favella dutscha lamma oh co tam eu sainza in teis suns cur eirin chüna mha la mamma charezzà chanzuns da lEngiadina illuraglia mha chantà sto esser perchè cheu am saint uschè! id es rivà il di da prender posiziun da star sü defender rumantsch in tuot ils la mamma plondscha nu dodast la mamma plondscha nu dodast plü? favella dutsch lomma oh co cheu tam sainza fin id es dad ir id es da far inavant! VALLADER Resumei il cuntegn dalla canzun en ina construcziun! Transpona las suandontas construcziuns per sursilvan! (fegl da mappa) Cura cloccast cul puogn sün maisa? Nu dodast tü? Favella dutsche lomma. Eu tam sainza fin. Legia aunc inagada il text dalla canzun Chara lingua da la mamma da Nau! Rispunda silsuenter allas damondas sutvart! 1. Tgei munta defaisa? Declara! 2. Sa in lungatg sedefender? Sa in lungatg pitgar cun il pugn sin meisa? 3. Tgi sa defender in lungatg? VALLADER 4. Eis ti promts da defender tiu lungatg? 5. Nau discuora dalla mumma che selamenta. Tgi manegia el cun la mumma? 6. Mira egl internet tgei persunas che fan part dalla band Nau! Notescha ils nums sutvart! SURMIRAN Surses Surses, sen nossa cartangal en stretg, man stretg dad or! — Te bel curtgign da Dia, cun tias saletschas tot an en barnia, — ò tia belezz anc nign poet ancletg? — Pader Alexander Lozza Legia aunc inaga la poesia «Surses» rispunda allas damondas sutvart! 1. Da tgei setracta ei en la poesia da pader Alexander? 2. Sas ti nua chil Surses sesanfla? Eis ti gia staus inagada el Surses? SURMIRAN 3. Fai ina pintga retscherca (internet) rispunda allas damondas! Noda era ladressa dinternet, nua che ti has anflau tias informaziuns. Con bia habitonts ha il Surses? Adressa dinternet: Co ha in casti el contuorn da Savognin num? Adressa dinternet: 4. Scriva inatgna cuorta poesia sur da tia vischnunca. LUNGATGS Fai il suandont exercezi che stat en connex cun differents lungatgs 1. Sas ti tgei che quells plaids muntan? Emprova demplenir ora questa tabella cun agid din vocabulari digital. RG tudestg talian franzos engles tiara pign cadeina emprender cavagl rir 2. Dat ei parallelas tier entgins plaids? LUNGATGS La suandonta tabella ei emplenida cun differents plaids. Ti eis ussa in professur da romontsch has survegniu il pensum da scaffir ina varianta dil rumantsch grischun. Co vesa tia variant ora? PUTER Fai ina retscherca egl internet. Anflas ti tut ils fatg dalla historia dUorsin? 1. Tgi ha scret Uorsin? 2. Tgi ha malegiau ils maletgs dUorsin 3. Da tgei vitg deriva Uorsin? 4. Cu han SC ed AC entschiet cun la lavur vid Uorsin? 5. Con ditg han els luvrau vid Uorsin? 6. En tgewi lungatgs ei il cudisch Uorsin vegnius translataus? 7. Resumescha il cuntegn dalla historia. PUTER Metta ils maletgs en la dretga successiun scriva tier mintga maletg ina construcziun! PUTER PUTER Legia igl extract dalla historia rispunda allas damondas! Alura vaun els per lur fat, laschand sulet nos pitschen mat. Quel ais puzzo dasper la saiv intuorn, intuorn el be la naiv. Quel pera chel oda clamer, bod da dalöntsch, bod da dasper: Uorsin dla s-chell‘, Uorsin dla s-chella, damaun poust esser be üna vdella. 1. Resumescha il cuntegn digl extract en ina construcziun 2. Ursin bransin – pertgei fan quels dus plaids aschia mal il cor ad Ursin? Declara! 3. Seregordas dad ina situaziun nua chils auters han ris ora tei? Descriva ina tala situaziun! Co has reagau en ina tala situaziun Fontaunas Ils fegls da lavur ein vegni transcrets per Sursilvan digl autur ed en certs cass vegni adattai. 2 Lutz, I., Cathomas, A. (2014). Qua là. Linguas avran portas. Commentari per la 8.Classa. Chapitel 2. Cuira: Meds dinstrucziun dal Grischun. 3s. Lutz, I., Cathomas, A. (2014). Qua là. Linguas avran portas. Carnet da lavur per la 8. Classa. Chapitel 2. Cuira: Meds dinstrucziun dal Grischun. 5s. Lutz, I., Cathomas, A. (2013).Vi nà. Cudesch da lingua per la 7. classa. Cuira: Meds dinstrucziun dal Grischun. 45s. Lutz, I., Cathomas, A. (2013).Vi nà. Vias las linguas. Carnet da lavur per la 7. classa. Chapitel 2. Cuira: Meds dinstrucziun dal Grischun. 7s. Lutz, I., Cathomas, A. (2013).Vi nà. Ivettas rumantschas. Carnet da lavur per la 7. classa. Chapitel 4. Cuira: Meds dinstrucziun dal Grischun. 49 Lia Rumantscha (2015). Fatgs. Access ils 23-01-2016